Kalbin Yapısı, Görevleri ve İşleyişi

Kalbin Yapısı

       Kalp, 4 odacıktan oluşmuş, içindeki kanı vücuda dağıtma görevinde olan, 3 tabakalı bir organdır. Göğüs boşluğunun içinde, mediasten dediğimiz ayrı bir bölmede yerleşim gösterir.

       Kalbin 4 odacıktan oluştuğunu söylemiştik. Peki bu 4 odacığın isimleri nelerdir ve ne işe yararlar?


Sağ Kulakçık(Atrium Dextra): Üst ve Alt Ana Toplardamarlar içindeki kanı buraya boşaltırlar. Sağ karıncık ile arasında triküspit adını verdiğimiz bir kapakçık bulunur. Bu kapakçık, karıncığa boşaltılan kanın kulakçığa geri dönmesini engelleme görevindedir.
Sağ Karıncık(Ventriculus Dextra): Sağ kulakçıktan aldığı kanı akciğer atardamarına pompalar. Karıncık ve akciğer atardamarı arasındaki kapakçığa pulmoner kapakçık adı verilir.
Sol Kulakçık(Atrium Sinister): Akciğer toplardamarından gelen temiz kan burada birikmektedir. Sol kulakçık ve sol karıncık arasında bulunan kapağın ismi mitral kapaktır. Görevi triküspit ile aynıdır.
Sol Karıncık(Ventriculus Sinister): Sol kulakçıktan gelen temiz kan buradan aorta pompalanır. Aort kapağı da bu noktada bulunur ve görevi aorta pompalanan kanın karıncığa geri dönmesini engellemektir.

Kalbi Besleyen Damarlar

       Kalp de diğer organlar gibi yeterli oksijen alamazsa ölür. Oksijen organlara kan ile ulaştırılmaktadır. Kalbin içi de tamamen kanla dolu olmasına rağmen içindeki kanla beslenmesi mümkün değildir. Bu yüzden bedenimizde kalbi besleyen damarlar bulunmaktadır. Bu damarlar aorttan 2 ana dal halinde çıkarlar(Aorttan verilen ilk dallar koroner arterlerdir).

1-)Sağ Koroner Arter(RCA)
2-)Sol Ana Koroner Arter(LCA)

       Sol ana koroner arter de kalbin üzerinde biraz yol aldıktan sonra iki parçaya ayrılmaktadır. Bunlar sol ön inen arter(LAD) ve sirkumfleks arterdir(Cx).

       Sol ön inen arter(LAD) kalbin yaklaşık üçte ikisini beslemektedir ve bu damarda oluşacak bir sorun(tıkanma, yırtılma vb.) kalbin büyük bölümünün çalışmasını engelleyecek ve büyük olasılıkla ölüme yol açacaktır.

Kalbin Görevleri

       Kalp, kanın vücutta dolaşmasında bir motor veya pompa görevi görmektedir. Toplardamarlarla kalbin sağ kulakçığına gelen kan, odacıklar ve akciğerler arasında dolaşır, oksijence zengin hale gelir ve en son aynı zamanda vücuttaki en geniş damar olan aort dediğimiz damara verilerek tüm vücuda yayılmak üzere yola çıkar.

Kalbin İşleyişi

       Kalp sağlıklı bir insanda, istirahat sırasında dakikada 60-80 kere atmalıdır. Peki bu 1 saniyeden kısa süren 1 kalp atımının nasıl gerçekleştiğini biliyor musunuz?

       Kalbin kasılması bir dizi elektriksel sinyalin kalbin bazı bölgelerini uyarmasıyla gerçekleşmektedir. İlk uyarı kalbin sağ kulakçığında bulunan sinoatriyal düğüm*(sinüs düğümü) kaynaklıdır. Burdan başlayan uyarı sağ ve sol kulakçık boyunca ilerleyip aşağıya doğru yayılır. Uyarının aşağılara gelmesiyle kulakçıklar kasılır ve içindeki kanı karıncıklara boşaltırlar. Bu süre içerisinde uyarı kalbin aşağı kısımlarına doğru ilerlemeye devam etmektedir. Uyarının sıradaki durağı atriyoventriküler düğüm**(AV)dür. Bu noktada, elektriksel uyarı yaklaşık 0.1 saniye bekletilir ve karıncık ve kulakçıkların aynı anda kasılması engellenmiş olur. Bundan sonra ise uyarı His-Purkinje lifleri*** dediğimiz yapılar aracılığıyla karıncıkların içindeki tüm kas liflerine yayılır ve karıncıklar kasılarak içlerindeki kanı atardamarlara pompalarlar. Sağ karıncıktan çıkan atardamar akciğer atardamarıdır ve kirli kanı temizlenmek üzere akciğerlere gönderir. Sağ karıncıktan çıkan atardamar aorttur ve temiz yani oksijence zengin kanı insan bedenindeki tüm dokulara gönderir.

*Sinoatriyal Düğüm: Sinoatriyal düğüm (SA düğümü veya sinüs düğümü), kalbin sağ kulakçığında yer alan vuru üretici (pacemaker) doku. Normal haldeki sinüs ritminin ortaya çıkışını sağlar. Sinoatriyal düğüm sağ kulakçık duvarında üst anatoplardamar girişine yakın bölgede yerleşik bir hücre grubudur. Bu hücreler kalpteki miyositlerin özelleşmiş biçimidir.
Sinoatriyal düğüm ilk olarak 1907 yılında Arthur Keith ve Martin Flack tarafından ortaya konmuştur.(Vikipedi)

**Atriyoventriküler Düğüm: Kulakçık(atriyum) ve karıncık(ventrikül) arasında bulunan, kalbin elektriksel uyarı sistemininin bir parçası. Kalbin en iç tabakası olan endokardın da altında bulunur.


***His-Purkinje Sistemi: His demetleri, atriyoventriküler düğüme bağlı yapılardır. Karıncıkların ikiye ayrıldığı septum dediğimiz bölgede sağa ve sola dallar verir. Bu dallar karıncıkların içinde bulunan purkinje liflerine ulaşır. Bu purkinje lifleri de uyarıyı karıncıktaki kaslara ileterek kasılmayı sağlar.